Praca operatora dźwigu wiąże się z dużą odpowiedzialnością za bezpieczeństwo i zdrowie swoje oraz innych pracowników budowy. Prócz tego, operatorowi powierza się w ręce bardzo kosztowny sprzęt i materiały. Według Urzędu Dozoru Technicznego (UDT) większość wypadków i uszkodzeń maszyn wynika z nieprzestrzegania przepisów BHP i instrukcji eksploatacji urządzeń. W związku z tym, nawet jeszcze przed rozpoczęciem pracy, operator powinien podjąć wszelkie kroki umożliwiające bezpieczne korzystanie z dźwigu. Więc jakie są obowiązki operatora dźwigu jeszcze przed rozpoczęciem pracy?
Co operator zobowiązany jest zrobić przed przystąpieniem do pracy?
Obsługujący żuraw samojezdny powinien zacząć od siebie i wyposażyć się w zapewnione przez pracodawcę środki ochrony osobistej, takie jak kask czy ochronniki słuchu. Odzież ochronna jest zawsze wymagana podczas wykonywania prac budowlanych, także w trakcie samego przebywania w obszarze obejmującym te prace. Następnie należy przeprowadzić kontrolę niezbędnych dokumentów. Przede wszystkim trzeba upewnić się, że posiada się odpowiednie zaświadczenie kwalifikacyjne do obsługi żurawia, na którym zamierza się pracować. Reszta dokumentów będzie już dotyczyć samej maszyny. Sprawdza się czy pozwolenie na eksploatację żurawia wydane przez UDT jest wciąż ważne i czy w dzienniku konserwacji potwierdzono wykonanie wszystkich przeglądów konserwacyjnych. W końcu należy upewnić się czy na wyposażeniu urządzenia znajduje się instrukcja jego eksploatacji i stanowiskowa instrukcja obsługi, z którymi powinno się zapoznać.
Stan techniczny maszyny
Jeżeli stan dokumentacji się zgadza, obsługujący żuraw dokonuje ocenę ogólnego stanu technicznego maszyny, zgodnie z jej instrukcją eksploatacji. Sprawdza się: obecność i czytelność oznakowania na żurawiu, w tym tabliczek ostrzegawczych i informacyjnych; stan urządzeń zabezpieczających oraz czy łączniki bezpieczeństwa nie zostały zbocznikowane; układ hydrauliczny, czy nie występują wycieki oleju; mechanizm podnoszenia, zmiany wysięgu i jazdy w celu wykrycia możliwych uszkodzeń; stan elementów jezdnych i części odpowiedzialnych za stateczność żurawia; panel sterowniczy, działanie elementów sterowniczych, oświetlenia i sygnalizacji. Po zakończeniu kontroli, jej wyniki zapisuje się w dokumentach eksploatacyjnych. Do pracy przystępuje się jedynie, gdy urządzenie jest w doskonałym stanie technicznym. Jeżeli zauważono jakiekolwiek nieprawidłowości, maszynę należy koniecznie wyłączyć i bez zwłoki powiadomić pracodawcę o jej stanie.
Czy po sprawdzeniu stanu technicznego żurawia trzeba jeszcze o coś zadbać?
Zanim operator dźwigu rozpocznie z nim pracę powinien ustalić z przełożonym jasny zakres zadań do wykonania. W niektórych przypadkach każda wykonywana czynność jest opisana przez stanowiskową instrukcję obsługi, która musi być bezwzględnie przestrzegana. Wiadome musi być dokładne miejsce podniesienia oraz złożenia ładunku, z uwzględnieniem charakterystyki udźwigu używanej maszyny. Konieczne jest więc określenie parametrów przenoszonych ładunków, by nie przekroczyć dopuszczalnego udźwigu żurawia oraz by nie podjąć próby pracy z ładunkiem, do którego przenoszenia urządzenie nie jest przystosowane. Po zdobyciu tych informacji, pozostaje wyznaczyć obszar, na którym wykonywana będzie praca z użyciem żurawia. Strefę tą, w której występuje zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi, należy odgrodzić barierkami lub taśmą ostrzegawczą. W obszarze niebezpiecznym, podczas przemieszczania ładunku, osoby postronne mają zakaz przebywania, a w wypadku ich obecności praca nie może postępować. Po wykonaniu wszystkich opisanych czynności operator może przystąpić do rozstawiania żurawia.